1- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: خردمند کسی است که از تجربیات زندگی پند و سرمشق آموزد.

منبع: بحار1،ص53

2- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: انسان عاقل از وقایع دیروز خود عبرت و سرمشق می گیرد و آن را در زندگی، پشتیبان خود قرار می دهد.

منبع: غررالحکم،ص678

3- حضرت امام علی(علیه السّلام) فرموده اند: وقتی افراد عاقل، پیر می شوند نیروی عقل در نهادشان جوان می گردد و موقعیکه اشخاص جاهل به پیری می رسند جهل ونادانی در وجودشان جوان می شود.

منبع: فهرست غرر،ص189

4- حضرت امام علی(علیه السّلام) به فرزندش حضرت مجتبی(علیه السّلام) فرموده اند: برای امور واقع نشده به آنچه واقع شده است استدلال نما و با مطالعه  قضایای تحقق یافته، حوادث یافت نشده را پیش بینی کن، زیرا امور جهان، همانند یکدیگرند، از آن اشخاص نباش که موعظه سودش ندهد، مگر توأم با آزار و رنج باشد زیرا انسان عاقل باید از راه آموزش و فکر، پند پذیرد، این بهائم هستند که جز با کتک ، فرمان نمی برند.

منبع: نهج البلاغه فیض،ص926

5- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: پند پذیری انسان عاقل به وسیله ادب و تربیت است، چهارپایان و حیوانانند که تنها با ضرب و زدن، تربیت می شوند.

منبع: غررالحکم ص 645-634

6- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: اشخاص عاقل به سعی و کوشش خود تکیه می کنند ولی مردان نادان به آمال و آرزوهای خویشتن متکی هستند.

منبع: غررالحکم،ص43

7- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: شایسته است انسان عاقل، خویشتن را از مستی ثروت، از مستی قدرت، از مستی علم و دانش، از مستی تمجید و تملق ، از مستی جوانی مصون نگاه دارد. زیرا هر یک از این مستی ها بادهای مسموم و پلیدی دارد که عقل را زائل می کند و آدمی را خفیف و بی شخصیت می نماید.

منبع: غررالحکم،ص862

8- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: انسان عاقل از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود یعنی انسان عاقل همواره تجربیّات خود را بخاطر میسپارد و عملاً به کار می بندد و اگر یک بار اشتباه کرد دوبار آنرا تکرار نمی کند.

منبع : تحف القول ،ص96

9- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: سزاوار است انسان عاقل رأی خردمندان را به رأی خود بیفزاید و دانش علما را بر دانش خویش اضافه نماید.

منبع : غررالحکم ،ص384

10- از حضرت علی (علیه السّلام) در خواست شد تا عاقل را معرفی کند، فرمودند: عاقل کسی است که هر چیزی را در جای خود قرار می دهد.

منبع : نهج البلاغه ملا فتح الله ص 606-565

عاقل کیست؟

11- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند : عاقل آن کس نیست که تنها نیکی را از بدی تشخیص دهد، بلکه عاقل کسی است که وقتی در مقابل دو بدی قرار می گیرد ، آن را که خطرش کمتر است و شرّش خفیف تر است بشناسد، و با تن دادن به شر کوچکتر خود را از شر بزرگتر مصون دارد.

منبع : بحار 17 ، ص 116

12- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: سزاوار است انسان عاقل رأی خردمندان را به رأی خود بیفزاید و دانش علما را بر دانش خویش اضافه کند.

منبع : غررالحکم ، ص 384

13- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: تجارب آدمی پایان ندارد و معلومات انسان عاقل به وسیله ی تجربه همواره در افزایش و فزونی است.

منبع : غررالحکم، ص 58

14- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: اگر بخواهی در یک مجلس، عقل مردی را آزمایش کنی در خلال سخنانت مطلبی را ذکر کن که نا شدنی است. اگر متوجه شد و انکارش کرد عاقل است ، ولی اگر آن را پذیرفت و ناسنجیده تصدیق کرد او مرد احمقی است.

منبع : سفینه ، جلد1 (حمق) ، ص 341

15- حضرت علی (علیه السّلام) فرموده اند: سزاوار نیست انسان عاقل در خوف و نگرانی به سر برد اگر راهی به آرامش و ایمنی داشته باشد.

16- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: هر که عاقل است دین دارد و هر که دین دارد بهشت می رود.

منبع : اصول کافی جلد 1، ص 35

17- حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند: خداوند به بندگان چیزی  بهتر از عقل  تقسیم نکرد، پس خواب عاقل بهتر از شب زنده داری جاهل و افطار عاقل بهتر از روزه گرفتن جاهل و ماندن عاقل بهتر از مسافرت جاهل می باشد و خداوند، رسول و پیامبری را مبعوث نفرمود مگر آنکه عقل او کامل گردد.

منبع : البحار ١/٩۶

18- حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرموده اند: تمام دانایی را در چهار چیز یافتیم: اول پروردگارت را بشناسی. دوم بدانی که خداوند در ساختمان وجودی تو چه آثاری بدیع و دقیق بنیان نهاده، و سوم بدانی که از تو چه خواسته [تا بجا آوردی ]، چهارم بدانی که چه چیز هایی تو را از دین خدا بیرون می سازد.

منبع : الکافی ١/۵٠

www.ez12.persianblog.ir

با تشکر از انتخاب شما